Renta planistyczna – jak uniknąć
Renta planistyczna stanowi swego rodzaju daninę publiczną, nakładaną przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w drodze jednostronnej decyzji w razie wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego bezpośrednio wejściem w życie nowego lub zmienionego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Przesłanki ustalenia renty planistycznej
Opłata planistyczna może zostać nałożona jedynie w razie łącznego zaistnienia następujących przesłanek:
- wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
- wzrostu wartości nieruchomości objętej mpzp,
- istnienia związku przyczynowego między wzrostem wartości nieruchomości a faktem uchwalenia nowego mpzp lub zmiany jego dotychczasowej treści,
- zbycia nieruchomości.
Podmioty obowiązane
Co do zasady renta planistyczna nakładana przez gminę kierowana jest do właścicieli lub użytkowników wieczystych w razie zbycia (np. w drodze sprzedaży lub zamiany) posiadanych przez nich nieruchomości, których wartość wzrosła wskutek uchwalenia lub zmiany mpzp.
Uniknięcie opłaty planistycznej
Opłata planistyczna, w związku z przedstawionymi przesłankami jej ustalenia dotyczy właścicieli lub użytkowników nieruchomości zbywających przedmiot swej własności. Dlatego też, w celu jej uniknięcia, należałoby wstrzymać się ze sprzedażą posiadanej nieruchomości do czasu upływu 5-letniego terminu zakreślonego ustawowo.
Nadto, renta planistyczna nie będzie mogła zostać nałożona w razie zbycia nieruchomości po uchwaleniu planu miejscowego, a przed jego wejściem w życie. Niekiedy więc dla uniknięcia nałożenia opłaty wystarczy dokonać zbycia w terminie pomiędzy datą uchwalenia planu a datą rozpoczęcia jego obowiązywania.
Podmioty zwolnione z ponoszenia renty planistycznej
Uniknięcie opłaty planistycznej, jak wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny w swym orzecznictwie, staje się możliwe także w sytuacji nieodpłatnego przekazania własności nieruchomości w drodze darowizny. Obdarowany nabywca, a także darujący zbywca pozostają zwolnieni od opłat planistycznych wobec nieodpłatności dokonywanej transakcji.
Opłaty planistycznej nie pobiera się także, jeżeli zmiana własności nieruchomości nastąpiła w drodze nieodpłatnego przeniesienia przez rolnika własności nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o Ubezpieczeniu społecznym rolników lub przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Renty strukturalne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
Przedawnienie
Postępowanie o ustalenie opłaty planistycznej może zostać wszczęte z urzędu w terminie 5 lat od dnia, w którym mpzp albo jego zmiana stały się obowiązujące. Przekroczenie niniejszego terminu wpływa na niemożność późniejszego dochodzenia roszczenia przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Stąd też, jak już zostało wskazane, wstrzymanie się ze zbyciem nieruchomości do czasu upływu 5 – letniego terminu od dnia uchylenia lub zmiany mpzp, nie spowoduje zaistnienia obowiązku zbywcy lub nabywcy nieruchomości.